در فاصلة 193 کیلومتری جنوب شرقی شهر کرمان و در ضلع شمال شرقی شهر زیبای بم و بر بالای صخرهای عظیم شهری را ساختهاند که به "ارگ بم" معروف شده است. این بنای کهنسال در واقع شهر قدیم
بم است. ارگ بم نمونة زیبایی از شیوههای معماری ایرانی در ادوار مختلف میباشد. این شهر به "بزرگترین مجموعة خشتی جهان" معروف شده بود که سالانه هزاران جهانگرد داخلی و خارجی از آن دیدن میکردند.
ارگ بم در بین دو رشته کوه کبودی و جبال بارز قرار گرفته است که وجود این کوههای مرتفع باعث فراوانی ذخایر آبهای زیرزمینی و حاصلخیزی منطقه میباشد. شاید بههمین دلیل زندگی در منطقة بم حداقل از شش هزار سال قبل (هزارة چهارم قبل از میلاد
مسیح) آغاز شده بود. از این دوران دو تپة تاریخی را میتوان نام برد که یکی بهنام "بیدرون" در ده کیلومتری شمال ارگ، و دیگری بهنام "تل آتشی" در فاصلة سی کیلومتری شرق آن واقع شده است.
در مورد خود "ارگ" متأسفانه تاکنون سندی که نمایانگر تاریخ دقیق احداث آن باشد در دست نیست و حکایتهای تاریخی با افسانه عجین شدهاند. قدمت ارگ بم براساس نوشتههای تاریخی، از قبیل "حدود العالم" و "تاریخ وزیری" به دو هزار سال پیش میرسد.
بررسیهای باستانشناسی حاکی از آنند که ارگ احتمالاً قبل از دورة ساسانی و در دورة اشکانی احداث شده باشد.
علاوه بر اینکه این شهر از لحاظ آب و هوا و حاصلخیزی دارای اهمیّت فراوانی میباشد، از لحاظ موقعیت جغرافیائی و استراتژیکی نیز حائز اهمیت بوده است. دلیل آن نیز قرار گرفتن این شهر بر مسیر یکی
از مهمترین شعبههای راه ابریشم، به نام "راه ادویه" میباشد. میدانیم که راه ابریشم یکی از مهمترین شاهراههای حیاتی تردد و تجارت بین شرق و غرب در
بینالملل در عهد باستان بوده است. صنعت ابریشمبافی در میان مردم ارگ و شهر بم به احتمال زیاد از خاور دور و از طریق جادة ادویه به این منطقه رسیده بود.
ارگ بم از دو هزار سال پیش تا حدود 180 سال پیش (یعنی دورة قاجار) مسکونی بوده است. مجموعة ارگ بم شامل شهر قدیم و قلعه، حدود بیست هکتار مساحت دارد. دور تا دور قلعه خندقهای عمیقی وجود داشته است که آن را از یورشهای
دشمنان محفوظ میکرده است. احداث خندق دور شهر بهمنظور دفاع در مقابل حملات دشمنان از ابتکارات ایرانیان بوده است که توسط سلمان فارسی
به اعراب آموخته شد. روی باروهای شهر و در فواصل معین برجهای دیدهبانی درست شده بود که تعداد آنها به 38 برج میرسید. در میان این شهر عمارت
یا قلعة حاکمنشین بر روی صخرهای طبیعی بنا شده بود که دارای پنج طبقه بوده است و از خشت خام ساخته شده است.
واحدهایی که تاکنون در ارگ بم شناسایی شده بودند شامل: ورودی، محلة عامنشین، دروازة دوم، اصطبل، دروازة سوم، سربازخانه و تشکیلات مربوط به آن و ساختمان مرکزی یا حاکمنشین میباشند. در محلة عامنشین نیز واحدهائی کشف شدهاند که عبارتند از: بازار
سرپوشیده، مدرسه، چندین حمام عمومی و خصوصی، زورخانه، کاروانسرا، آب انبار وجالبتر از همه واحدی بهنام "سابات جهودها" که خیابانی سرپوشیده و به احتمال بسیار قوی
محل زندگی کلیمیان بوده است. هر کدام از این بخشهای شهر باستانی "ارگ" برای خود قابل بررسی و کنکاشی ژرف هستند. بهعلاوه اینکه آیا این شهر تصادفی بر روی یکی از شاهراههای مهم تاریخی
قرار گرفته و یا به دلیل اهمیت فوقالعادة آن این شاهراه (و یا شعبهای از آن) را عمداً از این شهر عبور دادهاند نیز در خور پژوهش میباشد.
در اینجا نظر شما را به دو نکته در مورد ارگ بم جلب میکنم. یکی وجود حمامهای خصوصی و عمومی در این شهر است و نکتة دیگر حضور مردمی از نژاد و دینی متفاوت با ایرانیان
(یعنی کلیمیان که از نژاد سامی میباشند در حالی که همة ایرانیان منجمله آذریها و کردها از نژاد آریایی هستند) در این شهر
باستانی. در مورد وجود حمامها در "ارگ" از آنجایی که گفته میشود +در مقایسه است که ارزشها مشخص میشوند; اجازه میخواهم بهداشت ایرانیان باستان در دو هزار سال پیش را
با بهداشت پادشاه فرانسه لوئی چهاردهم در سیصد سال پیش مقایسه کنم. معروف است که لوئی چهاردهم در عمر خود تنها دو بار حمام کرده است. در این مورد نگاه کنید به صفحة اینترنتی
(http://www.kipar.org/resources/history-france.html) و یا سایر پادشاهان فرانسه (بهاحتمال زیاد و سایر ممالک اروپا) تنها سالی یکی دو بار حمام میکردهاند و بوی زنندة خود را با عطر و روغنهای معطر برطرف میکردهاند - رجوع
کنید به کتاب:Encyclopaedia of the middle ages
Editor: Andre Vauches,James Clarke & Co. Cambridge, England. این در حالی است که اجداد ما از هزاران سال قبل از مواهب تمدن، بهداشت، ارتباطات بینالمللی، علم و فرهنگ و هنر برخوردار بودهاند.
نکتة دوم در خور توجه این است که ایرانیان از هزاران سال پیش سایر انسانها را، بدون در نظر گرفتن دین
و نژاد آنها، در میان خود پذیرفتهاند و برای آنها حقوق مساوی با خود قائل شدهاند تا جایی که انسانهایی از نژاد سامی و دین یهود تا مقام مشاور پادشاه
(بهعنوان مثال دانیال و نحمیا) و حتی تا مقام ملکه (استر، همسر خشایار شاه) توانسته بودند ارتقاء پیدا کنند. در این موارد میتوان در کتب عهدعتیق مطالب بسیاری در تأئید مطالب فوق مشاهده کرد.
از شما اجازه میخواهم سخن را کوتاه کنم و بههمین مختصر پیرامون شهر داغدیدة بم و ارگ آن اکتفا کنم.
از همة شما تقاضا دارم برای بازماندگان فاجعة زلزلة بم دعا کنید و از خدا بخواهید که سایر کاخهای هزاران ساله که با سعی و
کوشش و زحمات و مشقات پدرانمان به ما رسیدهاند پابرجا بمانند. باشد که کاخهای زبان و فرهنگ ایرانی را با تمام وجود حفظ کنیم و همچون اماناتی گهربار به فرزندانمان انتقال دهیم.
با سپاس
کمکهای سازمان ایلام جهت شهر بم
- فرستادن سه گروه جهت کمکرسانی فوری. این گروهها علاوه بر کمک در
پخش کالاهای مورد نیاز، وقت زیادی را به گوشدادن به مردم، دعا و همدردی با آنان گذرانیدند.
- حمل و نقل هوایی 15 تن وسایل پزشکی اهدایی به ایلام و اهدای آن به یک سازمان خیریة پزشکی در بم.
- حمل و نقل هوایی یک چادر اهدایی جهت استفاده بهعنوان مدرسه. در این چادر که از اواخر فوریه شروع به کار کرده است 2500 دانشآموز میتوانند به تحصیل ادامه دهند.
- تهیة 15 تن لباس زمستانی از کشور دانمارک و پخش آنها در بم در اواخر فوریه.
- حمل و نقل هوایی 7000 بستة بهداشتی اهدایی شامل حوله، مسواک، صابون و غیره.
- تسهیل کار گروههای ارزیابی برای اجرای طرحهای طویلالمدت بازسازی شهر.
- ترتیب دادن یک کنفرانس پنج روزه جهت کارکنان گروههای مددرسانی.
در این کنفرانس 40 نفر از ایران، ارمنستان و ترکیه که در کمکرسانی در زلزله تجربه داشتند، شرکت کردند و در
خصوص چگونگی مشورتدهی به کسانی که در جریان زلزله دچار ضربههای روحی شدهاند، کار با اطفال و اصول پروژههای مددرسانی آموزش دیدند.
- خرید وسایل بهداشتی برای 422 خانواده در محل و پخش آن در بین خانوادههای بیبضاعت.
- طرح پخش 250 کیف مدرسه شامل دفتر و قلم برای اطفال در یکی از اردوگاههای در شهر بم.
- پخش میوه.
- طرح پخش شیر خشک برای نوزادان.
نکات دعا برای بم
- برای اطفالی که والدین خود را از دست دادهاند. دعا کنید که خانوادههای مناسب بتوانند تربیت این اطفال را بهعهده بگیرند.
- برای زنانی که همسرانشان را که بعضاً نانآور خانه بودهاند از دست دادهاند. دعا کنید که راهی برای حمایت از آنها پیدا شود.
- برای سالمندانی که تمام خانوادة خود را از دست دادهاند.
- برای کارکنان کلیسا که در بم خدمت میکنند. دعا کنید که بتوانند با وجود مشغولیات و فشارهای مختلف از نظر جسمی و روحانی تجدیدقوا کنند.
- برای حکمت در درک نقشههای خدا و اینکه سازمان ایلام از چه راههایی میتواند بهنحو مؤثرتری در این شهر خدمت کند.
- حکمت برای کلیسا تا در این بحران بداند که چگونه باید به مردم خدمت کند.
- برای رساندن پیغام نجات به مردم داغدیدة این شهر.